Kiedy kilka miesięcy temu różowy, węgierski przewoźnik poinformował swoich klientów o nowej trasie łączącej Polskę z portugalską, wiecznie zieloną wyspą stało się jasne – od teraz Madera będzie w naszym zasięgu w zaledwie 5 godzin lotu samolotem. Miejsce dla miłośników aktywnego wypoczynku oraz koneserów przyrody i niesamowitych widoków. Malownicze wzgórza, czyste plaże, wyjątkowe rośliny i ich zapachy wodzą za nos każdego kto tam przebywa. W ciągu dnia można tu uprawiać turystykę aktywną, taką jak trekking, nurkowanie czy jazda na rowerze, a wieczorem zrelaksować się przy wybornej kuchni i doskonałych winach. Niniejszy poradnik podpowie Ci co musisz wiedzieć o planowaniu podróży oraz pomoże w przygotowaniu i przebiegu Twojej wyprawy. Przedstawimy Ci najważniejsze informacje dotyczące transportu, noclegów, jedzenia oraz atrakcji turystycznych, dzięki którym Twoja podróż na Maderę będzie jeszcze bardziej udana.
Co znajdziesz w artykule?
3. Kiedy warto odwiedzić Maderę?
4. Polecane noclegi na Maderze
Madera, foto: Karolina Ziętek
Foto poglądowe: Marco López/ Unsplash
Zasady wjazdu na Maderę
Portugalia jest krajem członkowskim UE w związku z czym Polakom do przekroczenia granicy wystarczy tylko dowód osobisty. Obecnie nie ma żadnych ograniczeń związanych z podróżą do tego kraju. Aktualizowane informacje na ten temat znajdziesz na rządowej stronie.
Głównym językiem, którym posługują się mieszkańcy wyspy jest oczywiście język portugalski. Bez problemu dogadamy się również w języku hiszpańskim oraz angielskim. W niektórych restauracjach można było nawet znaleźć menu w języku polskim.
Warto przed wyjazdem wyrobić EKUZ, czyli Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, dzięki której można skorzystać z podstawowej opieki medycznej. Mimo posiadania karty zaleca się wykupienie ubezpieczenia podróżnego przed podróżą, nawet jeśli miejsce takie jak Madera nie powinno budzić żadnych obaw związanych z bezpieczeństwem. Nigdy nie wiadomo, co się może wydarzyć – lepiej mieć pełne ubezpieczenie w razie wypadku lub opóźnienia lotu.
Podróż na Maderę
Najwygodniejszy, najszybszy sposób to oczywiście podróż samolotem. Od niedawna przewoźnik WizzAir oferuje bezpośrednie loty z Katowic oraz Warszawy, a ich cena rzecz jasna różni się w zależności od terminu, który wybierzemy. Ceny biletów wahają się od 400 do nawet 3000 zł w dwie strony bez bagażu rejestrowanego. W tym miejscu warto zaznaczyć, że Madera nazywana jest krainą wiecznej wiosny co czyni ją idealnym miejscem na wypoczynek w dosłownie każdym miesiącu w roku. Poza sezonem turystycznym bilety potrafią być zaskakująco niskie.
Na Maderę możemy dolecieć również z miejsc takich jak Lizbona czy Porto brytyjskimi liniami EasyJet i jest to ciekawy pomysł dla osób, które chcą poznać stolicę Portugalii oraz jej chlubną wyspę za jednym razem. EasyJet lata również z Londynu i ceny są raczej stałe w okolicy 50 £ w jedną stronę. Kombinacji jest sporo, lecz trzeba pamiętać, że przy locie z przesiadkami, biorąc bagaż rejestrowany, dodatkową opłatę poniesiemy w przypadku każdego pojedynczego lotu.
Foto poglądowe: Даниїл Кишковар/ Unsplash
Widok na Praia de Prainha, foto: Karolina Ziętek
Kiedy odwiedzić Maderę?
Średnia temperatura w okresie jesienno-zimowym jest kilka stopni niższa niż w porze letniej. Jedyną różnicą, którą realnie możemy odczuć to krótsze dni i godziny, w których otula nas pełne słońce. Miesiące takie jak listopad, grudzień i styczeń to czas, gdy na zewnątrz jasno jest tylko przez ok. 10 godzin. Archipelag Azory, w którego część wchodzi właśnie Madera nazywany jest również jako „Hawaje Europy” i przyciąga wielu turystów z całego świata, w związku z czym w sezonie musimy liczyć się z ogromną ilością podróżników. Ilość atrakcji i miejsc do zwiedzenia jest bardzo duża, ale sama Madera jest niewielką wyspą, więc szybko robi się „tłoczno”. Odwiedzenie Madery poza sezonem ma kilka zalet.
Po pierwsze, ceny biletów lotniczych i pobytu w hotelach są niższe niż w sezonie.
Po drugie, turystyczne atrakcje są mniej zatłoczone, co pozwala na spokojniejsze i bardziej intymne zwiedzanie.
Po trzecie, poza sezonem panują lepsze warunki pogodowe do uprawiania turystyki aktywnej, takiej jak trekking czy nurkowanie. Obojętnie jaką porę roku wybierzesz na podróż, zawsze bądź przygotowany na to, że pogoda zmienia się tu jak w kalejdoskopie. Kurtki przeciwdeszczowe, buffy, strój kąpielowy, sukienki, shorty i kapelusze – to wszystko może przydać się podczas jednej, tygodniowej wyprawy.
Nocleg na Maderze
Miejsc noclegowych na obrzeżach całej wyspy znajdziemy mnóstwo, lecz z uwagi na specyficzne ukształtowanie terenu polecam zainteresować się południowym- wschodem, który jest zdecydowanie łagodniejszy i cieplejszy niż północ. Góry, które znajdują się w środkowej części wyspy zatrzymują chmury w północnej części, a ta zaś słynie z niższych temperatur oraz większej ilości deszczu. Warto wziąć pod lupę miasto Funchal – czyli stolicę wyspy jako dobre miejsce wypadowe do większości atrakcji. Funchal jest bardzo dobrze połączone z innymi drogami wiodącymi wokół wyspy. Nieco dalej od centrum idzie znaleźć noclegi w przystępnej cenie i co ważne – z parkingiem, z którym często bywa największy problem a czasem i dużym dodatkowym koszem.
Taki nocleg udało nam się upolować za ok. 600 zł za 3 dni ze śniadaniami, darmowym parkingiem, basenem i pięknym tarasem z widokiem na pół Madery w Vila Camacho Guest House. Innym miejscem wartym uwagi jest Dom Pedro Madeira Hotel w mieście Machico. Jest to bardzo charakterystyczny dla tej miejscowości budynek. Ceny za noc rozpoczynają się od 50 euro za dobę ze śniadaniem. Hotel posiada wiele “atrakcji”, które mogą być dobrym rozwiązaniem, gdy na wyspie zabraknie pogody do zwiedzania.
Jeśli jedziesz z większą ilością osób warto przemyśleć sprawę domów lub mieszkań na wyłączność. Airbnb jest kopalnią tego typu lokacji i w świetnych cenach można znaleźć np. dom z własnym ogrodem za cenę niższą niż standardowo w hotelach.
Rekomendowane miejsca noclegowe:
Zatrzymując się w ścisłym centrum nie ma co liczyć na jakiekolwiek miejsca parkingowe przy drodze. Hotele bardzo rzadko posiadają swoje parkingi lub mają je kosmicznie drogie (np. 25 euro za dzień). Samochód najlepiej zostawiać na dużych parkingach np. „Cristiano” (Parque Praça CR7), ale należy pamiętać, że miejsca te mają swoje godziny otwarcia i zamknięcia. Przy głównych atrakcjach turystycznych parkingi są darmowe, ale w ograniczonej ilości. Maderczycy lubią parkować w różnych dziwnych miejscach, więc nie zdziwcie się jak zobaczycie auto zaparkowane na rondzie czy zakręcie. Momentami bywa to uciążliwe zwłaszcza, gdy utrudnia to widoczność na drodze.
Jeśli jesteś fanem spania na dziko to niestety tutaj jest to nielegalne. Alternatywą dla tego typu noclegów są specjalnie oznaczone campingi. No i nie oszukujmy się. Gdyby nie te campingi, namiotu po prostu nie byłoby gdzie rozstawiać. Tam serio wszędzie jest stromo i kamieniście! Listę oraz rozmieszczenie pól namiotowych wraz z opisem jakich udogodnień możemy się spodziewać znajdziesz na stronie madeiracamping.com. Dodatkowo potrzebne jest bezpłatne pozwolenie, ponieważ kempingi znajdują się na terenie parku narodowego. Aby je zdobyć wystarczy że wejdziesz tutaj i zobaczysz krótki film instruktażowy, który przeprowadzi Cię krok po kroku przez proces otrzymania pozwolenia na nocleg. Cały proces jest bardzo prosty i nie powinien przysporzyć Ci większego problemu. Jedyne o czym należy pamiętać to ograniczona liczba miejsc. Niektóre kempingi takie jak np. PONTA DE SÃO LOURENÇO oferują zaledwie kilka miejsc na rozłożenie namiotu i warto zarezerwować je sobie nieco wcześniej. Na ogół pozwolenie dostaje się od razu po wypełnieniu formularza, więc spontaniczna rezerwacja jest możliwa o ile są miejsca. Na stronie możemy nawet podejrzeć ilu osób możemy spodziewać się danego dnia na campingu.
Niezależnie od tego jak i gdzie będziesz nocować to pamiętaj, że Madera nie jest dużą wyspą i nie ważne skąd będziesz rozpoczynać dzień – bardzo szybko znajdziesz się tam gdzie zamierzasz dotrzeć. Odległości między różnymi miejscami są niewielkie, a pokonywanie ich to czysta przyjemność dla oka.
Foto: Vila Camacho Guest House
Foto: Golden Place Apartment
Foto: Studio 1 in rustic house with organic garden
Foto: Dona I House
Madera, foto: Amir Deljouyi/ Unsplash
Foto: Daniele Franchi/ Unsplash
Transport publiczny na Maderze
Słynne lotnisko znajduje się 20 km od Funchal i można bez problemu dostać się do centrum taxi (30 euro) lub Aeurobusem, który zatrzymuje się przy największych hotelach (5 euro).
Najlepszym rozwiązaniem dla osób chcących zwiedzić każdy zakamarek madery jest wynajęcie samochodu. Nie jest to najtańsza opcja, ale zdecydowanie warta rozważenia. Jeśli nasz wyjazd zaplanujemy odpowiednio wcześniej i damy sobie czas na poszukiwanie najlepszej okazji jesteśmy w stanie wynająć samochód nawet za 25 euro za dzień z pełnym ubezpieczeniem. Kilka lat temu auto można było wypożyczyć nawet za 8 euro na dzień, lecz ceny wynajmu poszły w górę. Sporo firm pozbyło się aut, żeby przetrwać najgorsze miesiące w pandemii. Teraz tych aut brakuje i wynajęcie bez wcześniejszej rezerwacji jest nieraz trudne.
Przydatnym sposobem na znalezienie najlepszej promocji na samochód jest zapisanie się wcześniej do kilku newsletterów takich wypożyczalni jak Centauro, EuroCar, Renting Madeira, 7m, Sixt czy Funchal Drive i obserwować maile które będą informować o najlepszych okazjach, promocjach czy rabatach. W taki sposób np. udało nam się w Black Friday zarezerwować samochód za ok. 1100 zł na ponad tydzień z pełnym ubezpieczeniem.
Na Maderze nie ma co liczyć na wygodne, szerokie dwupasmowe drogi – tutaj pełno jest krętych, mało bezpiecznych, lecz urokliwych uliczek, gdzie otarcia i zarysowania pojazdu to norma, a wręcz standard. Dla spokojnej głowy (by nie tracić depozytu w razie ewentualnej kolizji czyli przeważnie ok. 1000 euro) zalecam wykupić pełne ubezpieczenie oznaczane przeważnie w wypożyczalniach jako Full Cover.
Bardzo przydatna funkcja w samochodzie, bez której nie wyobrażam sobie wypożyczenia samochodu następnym razem jest funkcja Auto Hold. Nie raz przyjdzie Wam startować z dużego wzniesienia stojąc w korku i łatwo w nim o stoczenie się nawet wprawionym kierowcom. Automatyczny hamulec pozwala bez stresu ruszać nawet z wysokich wzniesień, których na Maderze jest bardzo dużo. Własny transport daje ci swobodę planowania podróży tak, jak lubisz i zatrzymywania się, gdzie chcesz.
Drogi na wyspie są raczej w dobrym stanie, więc Ci bardziej odważni mogą pokusić się o wypożyczenie skutera lub motoru – co zapewne będzie tańszą opcją od samochodu, ale nieco bardziej niebezpieczną.
Jeśli zdecydujemy się na poruszanie transportem publicznym, to na Maderze są 4 firmy posiadające własną stronę internetową do sprawdzania transportu publicznego: Horários do Funchal, SAM, EACL i Rodoeste.
Horários do Funchal obsługują miasto Funchal i jego przedmieścia aż do Monte i Camara de Lobos. SAM oraz EACL autobusy obsługują wschód Madery (Caniço, Santa Cruz, lotnisko Madera, Machico i Porto da Cruz). Rodoeste obsługuje zachodnią stronę Madery (Câmara de Lobos, Ribeira brava, Ponta do Sol, Madalena do Mar, Calheta, Porto Moniz i São Vicente).
Transport publiczny zawiezie nas w najbardziej popularne atrakcje turystyczne, punkty widokowe oraz trasy trekkingowe. Niestety nie dojedziemy nim wszędzie. Warto przeanalizować przed wyjazdem miejsca, które najbardziej chcemy zobaczyć, następnie sprawdzić czy dojedziemy tam autobusem. Jeśli nie wszystkie miejsca będą łatwo dostępne to warto przemyśleć kwestie samochodu lub pamiętać, że Bolt oraz Uber działają na Maderze i często będzie to tańsza alternatywa dla taksówek.
Latanie dronem na Maderze
Aby legalnie korzystać z drona, należy już w Polsce rozpocząć przygotowania zgodne z wymaganiami prawnymi. Na Maderze, będącej częścią Unii Europejskiej, obowiązują te same przepisy dotyczące dronów, wprowadzone przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA).
Aby móc latać w obrębie całej Madery należy uzyskać dwie zgody. Od odpowiedników polskiego urzędu lotnictwa cywilnego oraz urzędu morskiego. Jedna zgoda obejmuje latanie nad lądem a druga nad wodami oraz plażami. Cały proces załatwiania odpowiednich zgód nie należy do najłatwiejszych i trzeba zrobić to odpowiednio wcześniej. Na wielu portalach możemy spotkać informacje, które niestety nie pokryły się z rzeczywistością i błędnie informowały o niektórych kwestiach. Dla bezpieczeństwa formalności należy rozpocząć przynajmniej dwa tygodnie przed planowanym wylotem jeśli posiadasz podpis elektroniczny. Jeżeli nie – pozostaje Ci tradycyjna forma, czyli poczta i czas załatwiania potrzebnych dokumentów znacznie się wydłuża.
Pierwszym krokiem jest zarejstrowanie się na stronie e-AAN. Następnie otrzymasz oświadczenie, które musisz podpisać i odesłać do AAN i do tego właśnie potrzebny będzie podpis elektroniczny. Kolejnym krokiem jest uzupełnienie profilu na platformie e-AAN. Należy podać dane pilotów, posiadanych dronów, ubezpieczenie, kontakt i adres. Następnie klikamy w zakładkę Areas i wypełniamy formularz uzupełniając go o miejsca i daty, w których będziemy mieli zamiar latać dronem. Jeżeli otrzymamy pozwolenie od urzędu lotnictwa cywilnego dopiero wtedy możemy ubiegać się o wniosek na pozwolenie lotów nad wodami. W tym celu należy wcześniejsze pozwolenie od AAN przesłać mailem wraz z wnioskiem o pozwolenie do AMN. Cały proces należy zacząć najpóźniej dwa tygodnie przed wylotem. Jeśli zabierzemy się za to za późno to okaże się, że daty, które nas interesują będą nieaktywne i nie będziemy mogli ich wybrać, a jest to niezbędne do uzyskania zgody.
Po skompletowaniu formalności możesz legalnie korzystać ze swojego drona nad lądem i wodą. Jeśli posiadamy dodatkowe baterie do naszego drona należy pamiętać o tym, by podczas lotu zabezpieczyć je w ognioodporne torebki typu Li-Po Safe Bag by uniknąć cofnięcia naszego bagażu i zostawienia dodatkowych akumulatorów na bramkach bezpieczeństwa. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zajrzyj na oficjalną stronę portugalskiego Urzędu Lotniczego, gdzie znajdują się linki do filmików instruktażowych.
Sao Lourenco, foto: Karolina Ziętek
Levada do Moinho – Levada Nova, foto: Karolina Ziętek
Foto: Karolina Ziętek
Foto: Alex Meier/ Unsplash
Płatność i ceny na Maderze
W większości miejsc spokojnie zapłacimy kartą w walucie Euro. Jeśli korzystamy z Revoluta przelicznik w tygodniu z PLN na EUR jest bardzo korzystny, w związku z czym nie musimy nawet rozmieniać pieniędzy. Rzecz ma się nieco inaczej w weekendy, gdzie przewalutowanie jest już nieco mniej korzystne, ale w dalszym ciągu dużo lepsze niż oferty banków komercyjnych. Warto jednak mieć drobne w portfelu, gdyż małe, lokalne sklepy mijane „po drodze” często nie mają terminali płatniczych. Parkomaty w większości miejsc obsługują tylko monety.
Maderę charakteryzuje wysoka jakość produktów spożywczych, które są świeże i niezwykle smaczne. Duża różnorodność dań serwowanych w knajpach pozwoli każdemu bez względu na nawyki żywieniowe spróbować czegoś nowego. Aby wybrać dobrą restaurację w miejscu gdzie chcemy zjeść wystarczy otworzyć Google Maps i przeszukać okolicę pod kątem restauracji, ich ocen oraz rodzaju podawanych potraw. Miłym zaskoczeniem jest fakt, że większość knajpek posiada zdjęcia menu i możemy podejrzeć co dostaniemy w konkretnym miejscu oraz za jaką kwotę. Ceny są raczej „europejskie” i standardowo za obiad dla dwóch osób zapłacimy od 30 do 60 euro.
Jeśli planujesz stołować się w restauracjach nie powinieneś być zawiedziony ilością fantastycznych miejsc, gdzie można dobrze zjeść. Lubisz próbować nowych smaków? Koniecznie zainteresuj się lokalnymi potrawami i smakołykami, które podają w wielu miejscach na Maderze.
- Espetada -szaszłyki z grillowanej wołowiny (ok. 8 euro)
- Bolo de Mel -tradycyjne ciasto (ok. 3 euro)
- Steki – w najróżniejszej postaci (od 10 do 30 euro)
- Poncha – maderski rum z sokiem (od 5 do 8 euro)
- Zupa pomidorowo-cebulowa z jajkiem (od 5 do 15 euro)
- Pieczone kasztany – tradycyjny portugalski przysmak ( ok. 6 euro)
- Ryby – Bacalhau lub Espada (od 12 do 25 euro)
- Lokalne owoce – banany, mandarynki, pomarańcze (ok. 1 euro za kg)
- Maderskie wino – jedyne w swoim rodzaju, o wyjątkowej dębowej nucie, koniecznie do skosztowania! (od 5 do 19 euro w zależności od czasu leżakowania w beczce)
Jeśli planujesz przygotowywać posiłki samodzielnie to w podstawowe artykuły spożywcze zaopatrzysz się w sklepie Pingo Doce. Jest to najtańszy supermarket na wyspie i należy do tego samego właściciela co Biedronka. Owoców i warzyw warto szukać u lokalnych sprzedawców. Ceny na lokalnych bazarach zaczynają się od 0,3 euro za kg świeżych i soczystych owoców.
Polecane restauracje na Maderze
1. Restaurante Marisqueira O Barqueiro – owoce morza (warto spróbować talerza degustacyjnego dla dwóch osób za ok. 55 euro oraz różnych ryb i owoców morza za jednym razem, w zestawie warzywa, ziemniaki oraz ryż).
2. Fora d’Oras Restaurante & Gastrobar – steki, które można przyrządzić samemu na specjalnym talerzu (dość drogo, ale jedzenie warte swojej ceny – za dwa steki z frytkami i wino zapłaciliśmy ok. 60 euro).
3. Las Caraíbas – smaczne jedzenie przy palmach (od 8 do 20 euro za danie).
4. Lavrador São Vicente – kuchnia typowo maderska (od 5 do 20 euro + możliwość take away).
5. Essencia do Atlântico – pyszne ryby i dania z grilla (ok. 15 euro za rybę z dodatkami).
6. Avista Restaurant – typowo degustacyjna restauracja z pięknymi widokami (od 6 do 20 euro za przystawki typu “to share”.
Foto: Fora d’Oras Restaurante & Gastrobar
Miradouro Ponta do Pargo, foto: Karolina Ziętek
Fanal, foto: Karolina Ziętek
Atrakcje na Maderze
1. Levada do Moinho – kilkukilometrowa trasa, na której znajdziemy piękne widoki na m.in. wodospady i jaskinie.
2. Miradouro Ponta do Pargo – idealny punkt widokowy na zachód słońca. Najbardziej wysunięty na zachód punkt wyspy, przy którym znajduje się duży parking.
3. Pico do Areiro/ Pico Ruivio – najwyższe szczyty Madery, które można zdobyć za jednym razem. Trasa uważana za najpiękniejszą w wielu przewodnikach. Znajdziemy tu bardzo popularne “schody do nieba” oraz widoki zapierające dech w piersiach.
4. Miradouro Da Garganta Funda – punkt widokowy na klify, morze i wodospad. Uwaga – bardzo mało miejsc parkingowych (tylko 3).
5. Ribeira Da Janela – kamienista plaża z charakterystyczną strzelistą rzeźbą skalną. Jest punkt widokowy i zejście na plażę.
6. Płaskowyż – środkowa część Madery. Lewada Rabacal ze słynnym wodospadem, pod którym można się wykąpać i popływać.
7. Fanal – cudowny las wawrzynowy, który większą część czasu jest zanurzony w gęstej mgle. Można tu również zdobyć pozwolenie na rozłożenie namiotu. Do dyspozycji dostęp do wody, łazienka oraz grill.
8. Sao Lourenco – długi spacer po wyjątkowym skalistym wybrzeżu (możliwa trasa w jedną stronę a powrót drogą morską do parkingu). Jest to jedyny teren, nad którym nie wylecimy dronem, gdyż jest to trasa pokrywająca się ze startowaniem i lądowaniem samolotów.
9. Miradouro Dos Balcoes – krótka urocza levada, całkowicie zajęta przez lasy. Duży parking i restauracja przy wejściu na trasę.
10. Praia de Seixal – słynna czarna plaża z wulkanicznym piaskiem. Idealna do odpoczynku, surfowania czy robienia klimatycznych zdjęć.
11. Cascata dos Anjos – wodospad Aniołów, który leje się na drogę, pod którym można przejechać samochodem. Często występują tu małe tęcze, które dodają uroku atrakcji.
12. Boca das Voltas – camping, do którego prowadzi godzina drogi z parkingu. Mimo tego, że w teorii jest to pole namiotowe, to są tu świetne widoki o każdej porze dnia.
13. Darmowe naturalne baseny w Porto Moniz – z większość z nich można skorzystać bezpłatnie.
14. Chão das Feiteiras – wspaniałe miejsca na piknik. Dostępne grille, ławeczki, drewno do rozpałki i piękny widok na góry
15. Funchal – stolica wyspy, w której zlokalizowane jest stare miasto oraz ogród botaniczny.
Poradnik został stworzony we współpracy z Karoliną Ziętek.
