Fot: Plac Wenecki/ Asia Bober

Zasady wjazdu ⚠️

Włochy należą zarówno do Strefy Schengen jak i do Unii Europejskiej, więc do przekroczenia granicy wystarczy dowód osobisty. Na ten moment nie ma żadnych ograniczeń wjazdowych w związku z COVID 19 – zniesiono wymóg posiadania certyfikatu szczepienia oraz wypełniania formularza lokalizacyjnego. We Włoszech można przebywać maksymalnie 90 dni bez zgłaszania się o udzieleniu pobytu tymczasowego. Dokument osobisty musi być ważny przez całą podróż do Włoch, a jego ważność kończy się wraz z oficjalną datą upłynięcia ważności dokumentu.

Jeśli wybierasz się do Włoch drogą lądową to pamiętaj, że większość autostrad jest płatna, a opłaty uiszcza się na bramkach. Ceny i sytuację na drogach można sprawdzić na stronie autostrade.it.

Wszelkie niezbędne informacje i najnowsze aktualizacje dotyczące bezpieczeństwa i zasad wjazdu do Włoch znajdują się na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Podróż do Rzymu ✈️

Linie lotnicze oferują bezpośrednie loty do Rzymu z wielu polskich miast. Głównym portem lotniczym stolicy Włoch jest Fiumicino (FCO). Alternatywą jest lotnisko Ciampino (CIA), które jest obsługiwane przede wszystkim przez tanich przewoźników. Na lotnisko Ciampino dostaniemy się linią Ryanair z Warszawy (Modlin), Krakowa, Wrocławia lub Poznania oraz linią Wizzair z Katowic. Z kolei loty na Fiumicino odbywają się z następujących lotnisk: Warszawa Chopin (Wizzair), Gdańsk (Ryanair), Kraków (Wizzair), Radom (LOT).

Dojazd z lotniska:

Roma Ciampino: Najprostszym sposobem na dostanie się do centrum miasta jest skorzystanie z usług przewoźników autobusowych Terravision i SIT. Oba autobusy kończą swoją trasę na dworcu Termini. Przejazd zajmuje ok 45-60 min. Ceny biletów zaczynają się już od 6 EUR i można je zakupić bezpośrednio na lotnisku lub przez internet.

Roma Fiumicino: Również w tym przypadku możemy dostać się na stację Termini, korzystając z usług wyżej wymienionych przewoźników autobusowych. Przejazd zajmuje około godziny. Kolejną opcją jest pociąg. Za 8 EUR w niecałą godzinę dojedziemy na stację Roma Tiburtina, gdzie możemy przesiąść się w metro. Droższą (14 EUR), ale szybszą alternatywą jest pociąg Leonardo Express, który kursuje na główny dworzec kolejowy – Termini. Podróż zajmuje około pół godziny. Warto mieć na uwadze, że bilety zakupione w kasie na dworcu należy skasować na peronie przed wejściem do pociągu. W innym przypadku będą one nieważne. Bilety zakupione online są już skasowane. Jedyną całodobową opcją jest autobus TAMBUS. Wyrusza ze stacji Termini, po drodze zatrzymując się przy Piazzale XII Ottobre 1492, centrum Fiumicino i kończąc bieg na lotnisku. Bilet w jedną stronę kosztuje 6 euro, a bilet tam i z powrotem to koszt 11 euro. Bilety z ruchomymi datami są o 1 euro droższe. Bilety u kierowcy będą droższe o 2 euro. Rozkład znajdziesz tutaj.

Fot: Galeria Sciarria/ Asia Bober

Fot: Schody Hiszpańskie/ Asia Bober

Nocleg 🛏️

Mieszkając w Rzymie nie korzystałam z zakwaterowania krótkoterminowego. Szukając noclegu polecam skorzystać z sprawdzonych serwisów takich jak booking.com, czy Airbnb. Poniżej kilka propozycji ode mnie w różnych przedziałach cenowych:

• Propozycja 1 – hotel o dobrym standardzie położony niedaleko Villi Borghese.
• Propozycja 2 – pokoje z balkonem blisko stacji metra.
• Propozycja 3 – zakwaterowanie w malowniczej dzielnicy Trastevere.
• Propozycja 4 – rezydencja z ogrodem, położona w spokojnej dzielnicy, blisko uroczego parku Villa Torlonia.
• Propozycja 5 – niskobudżetowa propozycja zlokalizowana w centrum miasta, niedaleko dworca Termini.

Jeśli moje propozycje nie przypadną ci do gustu, to bez problemu uda ci się znaleźć nocleg na wyjazd na popularnych portalach do wynajmu krótkoterminowego. W Rzymie Airbnb i Booking mają tysiące obiektów, a szczególnie na Airbnb da się znaleźć prawdziwe perełki. No bo kto nigdy nie marzył o romantycznym pokoju z widokiem na Koloseum, prawda?

Transport w Rzymie 🚌

Pojedynczy bilet na komunikację miejską kosztuje 1,50 EUR i jest ważny przez 100 min. Bilety można zakupić w sklepikach nazywanych tabaccheriami lub przez aplikację MooneyGo. W metrze istnieje również możliwość zapłacenia kartą na bramce. W przypadku podróży metrem warto mieć na uwadze, że bilet można skasować tylko raz – oznacza to, że wystarczy on na jeden przejazd metrem. Nie otworzymy również bramki metra biletem skasowanym w innym środku transportu.

W Rzymie obecnie funkcjonują 3 linie metra: A, B (która dzieli się dalej na linie B1 i B2), które krzyżują się na dworcu Termini oraz C (która biegnie poza centrum miasta).

Metro kursuje od 5:30 do 23:30 w dni robocze oraz od 5:30 do 1:30 w weekendy.

Stacje metra znajdujące się w pobliżu atrakcji turystycznych:

• Linia A: Ottaviano (Watykan), Flaminio (Piazza del Popolo), Spagna (Schody Hiszpańskie), Barberini (Piazza Barberini, Fontana di Trevi), San Giovanni (Bazylika św. Jana na Lateranie)
• Linia B: Colosseo (Koloseum i Forum Romanum), Circo Massimo (Circus Maximus, Usta Prawdy)

Jeśli podróżujesz do centrum Rzymu autobusem to najwygodniej będzie ci wysiąść na jednym z przystanków na Via del Corso lub Piazza Venezia. Stąd odjeżdżają też autobusy do dzielnicy Trastevere.

Komunikacja miejska w Rzymie bywa jednak zawodna – autobusy nie jeżdżą zgodnie z rozkładem, a siatka połączeń nie jest zbyt rozbudowana. Dlatego będąc w centrum polecam przemieszczać się na pieszo – w ten sposób można też lepiej poznać miasto.

Fot: Trastevere/ Asia Bober

Fot: widok z Altare Della Patria/ Asia Bober

Płatność i ceny w Rzymie 💳

Ceny w Rzymie są wyższe niż w dużych polskich miastach. Wysokość rachunku zależy też od tego, w jakiej części miasta się znajdujemy. Jedząc w ścisłym centrum, blisko głównych atrakcji turystycznych, musimy się przygotować na to, że zapłacimy więcej. Niektóre restauracje naliczają też coperto, czyli opłatę za nakrycie do stołu. Z kolei będąc w kawiarni, warto mieć na uwadze, że wypicie kawy przy stoliku czasami kosztuje więcej niż wypicie jej przy ladzie.

Poniżej znajdziesz orientalne ceny z Rzymu:

• Butelka wody w markecie – 0,6-1 euro
• Makaron – 10-13 euro
• Lasagne – 10-13 euro
• Pizza – 8-11 euro
• Kieliszek domowego wina (vino della casa) – 5 euro
• Cappuccino – 1,5-3 euro
• Espresso – 1 euro
• Risotto – 8-12 euro
• Sałatki – 8-15 euro
• Lody – od 4 euro za trzy gałki

Warto mieć na uwadze, że większość sklepów spożywczych zamyka się około godziny 20-21, z kolei kupno alkoholu w sklepie jest możliwe do godziny 22.

Kuchnia w Rzymie 🍝

Najbardziej charakterystyczne dla kuchni Wiecznego Miasta są cztery makarony: carbonara (makaron z sosem jajecznym, policzkiem wieprzowym guanciale i pecorino romano), amatriciana (makaron z sosem pomidorowym, guanciale i pecorino), cacio e pepe (makaron z kremowym sosem z pecorino i pieprzem) i gricia (makaron z guanciale i pecorino). Najczęściej podawane są z podłużnym makaronem bucatini, który jest nieco grubszy od spaghetti i ma dziurkę w środku. Poza słynną „rzymską czwórką” popularną potrawą jest także saltimbocca (marynowana w białym winie cielęcina z szynką i szałwią). Warto również wspomnieć o kuchni rzymsko-żydowskiej, której reprezentantami są karczoch po żydowsku (carciofi alla giudia) oraz placek z wiśniami i ricottą (crostata di ricotta e visciole). Jeśli chodzi o przekąski, to tutaj prym wiedzie pizza al taglio, czyli po prostu pizza sprzedawana na kawałki oraz supplì. Są to kulki ryżowe najczęściej nadziewane mozzarellą, sosem pomidorowym i mięsem, które nieco przypominają sycylijskie arancini. Na deser możemy spróbować maritozzo, czyli bułeczki z bitą śmietaną.

Moje polecane miejsca:

Restauracje: Vecchia Roma, Il Colibrì, Mastrociccia
Lodziarnie: Giolitti, Frigidarium, Come il Latte
Kawiarnie: Tazza d’Oro, Sant’ Eustachio Il Caffè
Bary: La Botticella of Poggi Giovanni, San Calisto

Gdy planujesz posiłek to warto mieć na uwadze, że część restauracji zamyka się po południu i otwiera ponownie wieczorem.

Fot: Gabriella Clare Marino, Unsplash

Fot: widok ze szczytu bazyliki św. Piotra/ Asia Bober

Co zwiedzić w Rzymie? 🚶‍♂️

Spacer po Rzymie proponuję zacząć od jednego z najbardziej ikonicznych zabytków miasta – Koloseum, które niegdyś służyło za arenę walk gladiatorów. Kolejnym przystankiem na naszej trasie jest Forum Romanum, czyli plac, który stanowił centrum życia starożytnego Rzymu. Koloseum i Forum Romanum (oraz Wzgórze Palatyńskie) można zwiedzić w ramach łączonego biletu ważnego przez 24 godziny.

Idąc ulicą Via dei Fori Imperali, dotrzemy do Piazza Venezia (Plac Wenecki), gdzie znajduje się monument nazywany Altare della Patria (Ołtarz Ojczyzny), zbudowany na cześć pierwszego króla zjednoczonego państwa włoskiego – Wiktora Emanuela II. Jest to miejsce, w którym odbywają się oficjalne obchody świąt państwowych (m.in. Dnia Republiki, podczas którego na niebie możemy podziwiać włoską flagę utworzoną przez zespół akrobatyczny włoskich sił powietrznych, a także punkt widokowy na resztę miasta. Wejście na taras tak zwanego Il Vittoriano jest darmowe, jednak by wjechać windą na sam szczyt pomnika należy zakupić bilet.

Przy Piazza Venezia zaczyna się główna ulica handlowa miasta – Via del Corso, która biegnie aż do Piazza del Popolo (Plac Ludu). Na tym obszarze znajdują się jedne z najważniejszych zabytków miasta. Jako pierwszy z nich odwiedzimy Panteon – starożytną świątynię przekształconą na kościół katolicki. Jego cechą charakterystyczną jest półkolisty dach z otworem pośrodku, nazywanym oculusem. Zapewnia on dopływ naturalnego światła. Ciekawym doświadczeniem jest wizyta w Panteonie w deszczowy dzień, kiedy możemy zobaczyć jak krople deszczu wpadają do środka świątyni. Na ten moment wstęp do Panteonu już nie jest darmowy, władze wprowadziły opłatę 5 euro dla osoby dorosłej. Będąc w okolicy, warto również zajrzeć do Chiesa di Sant’Ignazio di Loyola (Kościół św. Ignacego). Wyróżnia go piękny fresk na suficie, który możemy podziwiać przyglądając mu się w lustrze. Został on namalowany w taki sposób, że sprawia wrażenie trójwymiarowego.

Kolejnym przystankiem na naszej trasie jest imponująca barokowa Fontanna di Trevi. To tutaj rozgrywa się słynna scena z filmu Felliniego, La Dolce Vita, w której postać odgrywana przez Anitę Ekberg zażywa w niej kąpieli. Na co dzień jednak wchodzenie do fontanny jest karalne. Zamiast tego możemy wrzucić do niej monetę. Przesąd głosi, że jeśli to zrobimy, to wrócimy do Wiecznego Miasta. Kilka kroków od zazwyczaj obleganej przez turystów fontanny znajduje się dużo spokojniejsze miejsce – Galeria Sciarra. Jest to dziedziniec pokryty przepięknymi freskami w stylu Art Noveau.

Po wizycie w galerii skierujemy się w stronę kolejnego z symboli miasta – Schodów Hiszpańskich (Scalinata di Trinità dei Monti). Liczą one ponad 130 stopni i łączą kościół Trinità dei Monti z Placem Hiszpańskim, który bierze swoją nazwę od zlokalizowanej tam Ambasady Hiszpanii. Szczególne wrażenie schody robią wiosną, kiedy są udekorowane donicami z azaliami. Po opuszczeniu Placu Hiszpańskiego warto skręcić w uroczą uliczkę Via Margutta. Następnie kierujemy się w stronę Piazza del Popolo. To tutaj w czasach antycznych znajdowało się wejście do miasta. Poza charakterystycznymi symetrycznymi kościołami przy placu mieści się jeszcze jedna świątynia – Santa Maria del Popolo, w której możemy podziwiać obrazy Caravaggia. Nasz spacer zakończymy w znajdującym się nieopodal rozległym parku Villa Borghese. Ze znajdującego się tam punktu widokowego Pincio możemy jeszcze raz spojrzeć na Piazza del Popolo. Rezydencja znajdująca się w parku jest siedzibą jednego z najbardziej imponujących muzeów w Wiecznym Mieście – Galerii Borghese. Możemy tam zobaczyć prace takich artystów jak Bernini czy Tycjan.

Fot: Villa Borghese/ Asia Bober

Fot: John Rodenn Castillo, Unsplash

Co jeszcze warto zobaczyć w Rzymie? [w tym punkty nieoczywiste]

• Trastevere (Zatybrze) – urokliwa, artystyczna dzielnica pełna wąskich, brukowanych uliczek, tradycyjnych restauracji i klimatycznych barów. Położona, jak sama nazwa wskazuje, na drugim brzegu Tybru.
• Watykan – siedziba papieża i jednocześnie najmniejsze państwo świata. Będąc w Watykanie warto odwiedzić Muzea Watykańskie, w tym słynną Kaplicę Sykstyńską Michała Anioła oraz wejść na szczyt Bazyliki św. Piotra, skąd można podziwiać panoramę Rzymu.
• Giardino degli Aranci (Ogród Pomarańczowy) – niewielki park położony na Wzgórzu Awentyńskim i dobre miejsce do oglądania zachodu słońca. Warto odwiedzić Awentyn także ze względu jeden z najbardziej nietypowych punktów widokowych w mieście. Jeżeli podejdziemy do mieszczącej się nieopodal parku masywnej bramy prowadzącej do zakonnego ogrodu i spojrzymy przez dziurkę od klucza, to uzyskamy idealny widok na kopułę watykańskiej Bazyliki św. Piotra.
• Piazza Navona– podłużny plac niedaleko Panteonu z imponującą Fontanną Czterech Rzek. Wyrzeźbieni przez Berniniego czterej mężczyźni mają symbolizować najważniejsze rzeki z czterech kontynentów – Dunaj, Nil, Ganges i Rio De Plate.

Miejsca rzadziej odwiedzane przez turystów:

• Quartiere Coppedè – malutka dzielnica zaprojektowana przez architekta Gino Coppedè. Charakteryzują ją fantazyjne, bogato zdobione budynki stanowiące mieszankę kilku stylów architektonicznych.
• EUR (Esposizione Universale di Roma) – reprezentacyjna dzielnica wybudowana za czasów Mussoliniego. Miała się tu odbyć wystawa światowa, która ze względu na wybuch wojny nigdy nie doszła do skutku.  Architektura dzielnicy nawiązuje do tradycji antycznego Rzymu, ale przyjmuje prostszą formę. Najbardziej charakterystycznym budynkiem jest Palazzo della Civiltà Italiana, czyli tak zwane kwadratowe Koloseum.

Przydatne informacje ✅

• W wielu muzeach obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej poniżej 26 mogą uzyskać zniżkę.
• Wstęp do kościołów zazwyczaj jest darmowy.
• Bilety do najbardziej popularnych muzeów warto kupić z wyprzedzeniem, zwłaszcza w sezonie.
• W ramach inicjatywy Domenica al Museo (Niedziela w muzeum) wstęp do wielu muzeów we Włoszech jest darmowy w pierwszą niedzielę miesiąca. Należy jednak liczyć się z dużymi kolejkami. Pełna lista placówek objętych programem znajduje się tutaj.
• Zamiast kupowania wody butelkowanej warto korzystać z rozmieszczonych w całym mieście kraników z wodą pitną (acqua potabile). Dokładną mapę można znaleźć w aplikacji I Nasoni di Roma).
• Wiele restauracji oferuje tzw. wino domowe (vino della casa), które jest najtańszą pozycją w karcie.
• Niestety w Rzymie zdarzają się kradzieże kieszonkowe. Warto uważać na swoje portfele i dokumenty, a dla bezpieczeństwa umieścić karty bankomatowe w kilku miejscach, żeby w razie wypadku nie być stratnym ze wszystkiego.

Fot: Piazza del Popolo/ Asia Bober