Stolica jednego z najpiękniejszych regionów Włoch, miasto na wskroś przesiąknięte renesansem i duchem historii, które inspirowało największych artystów zachodniego świata. Pełne skarbów architektury i sztuki, które wyszły spod rąk Michała Anioła, Leonarda da Vinci czy Giotta. Poznaj Florencję – miasto, które zachwyca od pierwszej chwili. Poniższy artykuł nieco przybliży Tobie dawną stolicę Włoch, a zawarte w nim informacje pomogą w odkrywaniu tego niesamowitego miasta.
Co znajdziesz w artykule?
3. Kiedy warto odwiedzić Florencję?
4. Polecane noclegi we Florencji
6. Płatności i ceny we Florencji
Ponte Vecchio, foto: Klaudia Żupnik
Foto poglądowe: Marco López/ Unsplash
Zasady wjazdu do Florencji
Włochy należą zarówno do Strefy Schengen jak i do Unii Europejskiej, więc do przekroczenia granicy wystarczy dowód osobisty. Na ten moment nie ma żadnych ograniczeń wjazdowych w związku z COVID 19 – zniesiono wymóg posiadania certyfikatu szczepienia oraz wypełniania formularza lokalizacyjnego.
Jeśli wybierasz się do Włoch drogą lądową to pamiętaj, że większość autostrad jest płatna, a opłaty uiszcza się na bramkach. Ceny i sytuację na drogach można sprawdzić na stronie autostrade.it.
Wszelkie niezbędne informacje i najnowsze aktualizacje dotyczące bezpieczeństwa i zasad wjazdu do Włoch znajdują się na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Podróż do Florencji
Na ten moment (styczeń 2023) z Polski nie da się dolecieć bezpośrednio na florenckie lotnisko im. Amerigo Vespucciego. Dostępne są loty z przesiadkami przez większe europejskie miasta jak Amsterdam, Frankfurt czy Wiedeń. Najkorzystniejszą opcją dla podróżnych z Polski będzie jednak lot do Bolonii lub Pizy i następnie przesiadka na autokar bądź pociąg.
Do wyżej wymienionych destynacji bez problemu dotrzesz za pomocą linii Ryanair lub Wizzair z Warszawy, Krakowa, Wrocławia i Gdańska. Bilety można upolować już od 150 zł w obie strony, a najkorzystniejsze połączenie znajdziesz na Skyscanner.
Kolejnym krokiem jest wybór między pociągiem lub autobusem. W zależności od miasta z którego wyruszacie, opcje przedstawiają się następująco:
- Z Bolonii – najtańszym wariantem jest autobus. Bilety można kupić już za niecałe 4 euro, a cała trasa trwa około 1 godzinę i 20 minut. Pociągi kursują kilkadziesiąt razy dziennie, a ceny są dość zróżnicowane. Za przejazd z krótką przesiadką (trwający nieco ponad półtorej godziny) zapłacicie około 10 euro. Najszybszą z możliwych opcji jest pociąg szybkich kolei Frecciarossa („Czerwona Strzała”), który pokonuje trasę z Bolonii do Florencji w zaledwie 37 minut, a koszt takiego przejazdu zaczyna się od 20 euro.
- Z Pizy – w tym wypadku, zarówno ceny jak i czas przejazdu pociągiem lub autobusem są bardzo podobne. Bilety na oba środki transportu można kupić już za niecałe 9 euro, a do Florencji dojedziecie po około godzinie.
W ten sam sposób możesz zaplanować przejazd z dowolnego większego miasta jak Rzym, Wenecja, Mediolan itd. Z własnego doświadczenia mogę polecić podróżowanie kolejami włoskimi. Pociągi są czyste, komfortowe i wszystko jest bardzo dobrze zorganizowane.
Bilety kolejowe kupisz na stronie Trenitalia lub Italo, ewentualnie tradycyjnie na dworcu, a rozkład jazdy autobusów wraz z biletami znajdziecie na stronie flixbus.pl bądź itabus.it.
Decydując się na zakup biletów w kasie dworca bądź w automacie biletowym należy pamiętać o konieczności skasowania go NA PERONIE, przed wejściem do pociągu. Bilet który jest nieskasowany jest biletem nieważnym – kara wynosi 200 euro za osobę. Jeżeli okaże się, że będziesz mieć wielkiego pecha i akurat żaden z kasowników nie działa, to koniecznie poszukajcie konduktora (najlepiej jeszcze przed odjazdem pociągu) i wyjaśnijcie sytuację. Jeżeli to konduktor znajdzie Was bez skasowanego biletu, to nie wymigacie się od mandatu.
Bilety kolejowe zakupione online nie wymagają kasowania. Podczas kontroli pokazujesz konduktorowi wydruk lub bilet w formie elektronicznej.
Jeśli chcesz odwiedzić Florencję przy okazji objazdówki samochodem to należy pamiętać, że w mieście obowiązują strefy ograniczonego ruchu (ZTL – zona a traffico limitato). Poruszanie się po nich wymaga specjalnego zezwolenia, a nieuprawniony wjazd skutkuje bardzo wysokim mandatem. Z tego względu lepiej na czas zwiedzania zaparkować poza miastem. Świetną opcją jest całodobowy parking Villa Constanza, z którego odjeżdża tramwaj do centrum Florencji. Ceny są bardzo korzystne – można je sprawdzić tutaj.
Foto poglądowe: Alex MacFaul/ Unsplash
Foto: Artur Voznenko/ Unsplash
Florencka ulica, foto: Klaudia Żupnik
Kiedy odwiedzić Florencję?
Florencja z trzech stron otoczona jest toskańskimi wzgórzami, a środek miasta przecina leniwie płynąca rzeka Arno. To malownicze położenie sprawia jednak, że lato we Florencji jest upalne i duszne. Dodając do tego tłumy turystów pojawiające się w miesiącach wakacyjnych i wywindowane w związku z tym ceny, to całość nie przedstawia się zachęcająco. Dużo lepszym pomysłem będzie odwiedzenie Florencji wiosną lub jesienią, kiedy temperatury są znacznie bardziej przyjemne, a kolejki do atrakcji turystycznych dużo mniejsze. Nie oznacza to jednak, że turystów nie ma – mówimy przecież o jednym z najpiękniejszych miast świata.
Jeśli jednak nie masz innej możliwości i tylko termin od czerwca do września wchodzi w grę, to przede wszystkim pamiętaj o wcześniejszej rezerwacji biletów – inaczej czeka cię wielogodzinne stanie w kolejkach. Upały można przeczekać spacerując muzealnymi korytarzami lub skrywając się w cieniu florenckich ogrodów. Niewątpliwym atutem letniego pobytu we Florencji są długie dni i ciepłe wieczory, które można poświęcić na chłonięcie atmosfery miasta. Wiosną lepiej unikać terminów okołoświątecznych i długich weekendów – wtedy też równie chętnie podróżują Włosi.
A co z zimą? W tym czasie można liczyć na najkorzystniejsze ceny zarówno biletów lotniczych jak i noclegów. Jeżeli niestraszny ci możliwy deszcz to możesz cieszyć się Florencją bez tłumów turystów. Trzeba jednak mieć się na baczności przy wyborze zakwaterowania zimową porą i zwracać uwagę czy jest zapewnione ogrzewanie. Niskie temperatury i wysoka wilgotność powietrza, zwłaszcza wieczorami, potrafią dać się we znaki.
Nocleg we Florencji
Generalnie Florencja jest dość drogim miastem jeśli chodzi o zakwaterowanie. Nieco taniej jest na południe od rzeki Arno, te dzielnice są mniej turystyczne i znajdziesz tam również dużo przystępnych finansowo restauracji z pysznym jedzeniem. Poniżej znajdziesz polecane noclegi w różnych przedziałach cenowych:
Foto: nocleg Pink Wolf
Foto poglądowe: Dennis Siqueira/ Unsplash
Transport we Florencji
Florencja jest stosunkowo niewielkim miastem. Wszystkie najważniejsze zabytki i atrakcje można obejść w godzinę. Komunikacja miejska nie jest więc koniecznością. Jeśli jednak zajdzie taka potrzeba, to do wyboru są tramwaje oraz autobusy. Bilety można kupić w kioskach, w automatach, na przystankach oraz przez aplikację Tabnet. Za bilet 90-minutowy zapłacisz 1,50 euro. W teorii istnieje też możliwość zakupu biletów u kierowcy (kosztują 2,50 euro). Tej opcji jednak nie polecam – często tych biletów po prostu już nie ma.
Płatność i ceny we Florencji
Jak w każdym większym mieście (zwłaszcza turystycznym) ceny są dość zróżnicowane. Za espresso przy Katedrze Santa Maria del Fiore zapłacimy 3 euro, jednak już przecznicę dalej cena będzie o połowę niższa. Unikając jedzenia i zakupów blisko głównych atrakcji turystycznych na pewno nie zbankrutujesz, a i jakość potraw będzie dużo wyższa. Oto przykładowe ceny (stan na styczeń 2023):
- Panino/Schiacciata – od 5 do 11 euro
- Woda 2 litry – od 0,6 (w markecie) do 2 euro w restauracji
- Cappuccino – od 1 do 3 euro
- Pizza – od 5 do 12 euro
- Piwo – od 1 euro w markecie do 5 euro w restauracji
- Butelka wina w markecie – od 5 do 10 euro
- Chleb – od 1,5 do 2,5 euro
Foto poglądowe: Charles Büchler/ Unsplash
Gelato, foto poglądowe: Vanessa/ Unsplash
Florencka kuchnia
Niemal każdy zapytany o typowo włoskie potrawy bez wahania wskaże pizze czy różnorakie makarony. Kuchnia włoska to przede wszystkim prosta kuchnia, oparta na świeżych i naturalnych składnikach, gdzie nie brakuje też doskonałych mięs, wędlin oraz… podrobów. Włosi kochają je, a te mają na półwyspie Apenińskim dłuższą tradycję niż chociażby carbonara. Mało kto wie, że we Włoszech każdy region ma swój tradycyjny przepis na flaczki – tzw. „trippa”. We Florencji są znane pod nazwą „trippa alla fiorentina” i jeśli chcesz zasmakować prawdziwie tradycyjnego dania to koniecznie musicie się na nie skusić.
Florentczycy tak lubują się w podrobach, że umieścili je w pieczywie, aby raczyć się nimi w każdym miejscu. Jeśli akurat nie macie ochoty zajadać się flaczkami w restauracji, to w porze lunchu można sięgnąć właśnie po lampredotto, czyli żołądki wołowe w bułce (przypominającej naszą kajzerkę) podawane z ostrym sosem.
Jeśli nie jesteś fanem podrobów, ale macie ochotę na kanapkę to nic straconego! Koniecznie trzeba spróbować regionalnego pieczywa jakim jest schiacciata. Przypominający foccacię chleb jest tradycyjnym wyrobem w Toskanii, a od swojej bardziej popularnej siostry różni się przede wszystkim stopniem wypieczenia – schiacciata jest bardziej chrupiąca. Panini zrobione ze schiacciaty to jedno z najpopularniejszych dań ulicznych Florencji, praktycznie na każdym kroku znajdziesz miejsce z tym przysmakiem. Na całym świecie znane są te robione pod szyldem All’Antico Vinaio. Lokal stał się tak popularny, że na jednej ulicy otworzono 4 punkty w których można dostać ich kanapki. Niemal o każdej porze dnia natkniesz się na kolejki, które poruszają się dosyć szybko za sprawą obsługi. Bez wątpienia jest to miejsce kultowe, ale moim skromnym zdaniem we Florencji są miejsca, gdzie znajdziesz lepsze kanapki, w dodatku bez tłumów i z miejscem na odpoczynek.
Do Toskanii zjeżdżają także entuzjaści steków. Może to brzmieć nieprawdopodobnie, ale to tutaj w najlepszych restauracjach spróbujesz cenionego na całym świecie dania zwanego bistecca alla fiorentina, czyli steku po florencku. Sztuka mięsa z charakterystyczną kością w kształcie litery „T” jest wcześniej sezonowana przez co najmniej 2 tygodnie. Smażony na grillu, tradycyjnie bez dodatkowych przypraw czy ziół pozostaje lekko krwisty i soczysty – wysmażenie takiego steku byłoby zbrodnią.
Obowiązkowy punkt wycieczki to gelato. Włoskie lody mają mniej cukru i tłuszczu, ponieważ są robione na mleku. Charakteryzują się też niecą inną, bardziej zbitą konsystencją niż te znane nam na co dzień. Zanim zdecydujesz się na daną lodziarnie, zerknijcie do środka. Jeżeli zza szyby krzyczą do ciebie rażąco kolorowe góry lodów, to w tym miejscu nie znajdziesz dobrych gelato. Najlepiej gdy są przechowywane w przykrywanych pojemnikach lub nisko ułożone na blatach i mają naturalne kolory.
Polecane restauracje we Florencji
Pitti Express – absolutna perełka na mapie Florencji. Lasagne (vege i tradycyjna) to prawdziwe mistrzostwo świata i moim skromnym zdaniem lepszej we Włoszech nie znajdziecie. Jedzenie jest tanie i pyszne, a kanapki dużo smaczniejsze niż w osławionym All’Antico Vinaio. To miejsce było odwiedzane przeze mnie kilkukrotnie na przestrzeni paru lat i zawsze jest tak samo miło i smacznie.
Mercato Centrale – miejsce, w którym znajdziesz restauracje, stoiska targowe i sklepy. Zwiedzanie bazarów to dla wielu osób nieodłączna część wypraw do Włoch z racji na ich niepowtarzalny klimat, bogactwo kolorów i zapachów oraz dostępność najwyższej jakości lokalnych produktów. Tutaj spróbujesz wszystkich florenckich przysmaków (duży wybór lokali z kanapkami) i poczujesz atmosferę miasta od strony mieszkańca.
Trattoria Za Za – duże i popularne miejsce tuż obok Mercato Centrale, często polecane wśród blogerów. Ceny są bardzo przystępne, ale przygotuj się, że może być ciężko o stolik, więc warto wcześniej zarezerwować miejsce.
Osteria Vecchio Cancello – nieco oddalona od ścisłego centrum Florencji. Ceny są nieco wyższe. ale jedzenie jest warte każdych pieniędzy. Serwuje się tutaj wykwintne dania kuchni toskańskiej. To świetne miejsce, aby spróbować steka po florencku.
Gustapizza – pizza w neapolitańskim stylu niedaleko Palazzo Pitti. Czynna od godz. 12:00 do 15:00, a następnie od 19:00 do 23:00. Niewielki lokal jest zwykle wypełniony ludźmi po brzegi. Ceny są standardowe, w zależności od wybranej opcji za pizze zapłacisz między 6 a 9 euro.
Foto: Trattoria Za Za
Foto: GustaPizza
Katedra we Florencji, foto: Klaudia Żupnik
Atrakcje we Florencji
Katedra Santa Maria del Fiore – niekwestionowany symbol Florencji z kopułą Brunalleschiego rozpoznawalną na całym świecie. Zwiedzanie katedry jest zupełnie darmowe, trzeba jednak odczekać chwilę w kolejce. Aby wejść na kopułę należy kupić karnet, który kosztuje 30 euro (stan na styczeń 2023). Cena wydaje się dość spora jednak bilet obejmuje również wstęp na Dzwonnicę Giotta, do Baptysterium i nie tylko. Jeżeli planujesz odwiedzenie wszystkich tych atrakcji, to finalnie cena jest całkiem korzystna. Na wykorzystanie karnetu masz 3 dni od daty wskazanej na bilecie, który można kupić na stronie operaduomofirenze.skiperformance.com.
Dzwonnica Giotta – stanowi nieodłączną część kompleksu katedralnego. Jest również świetnym punktem widokowym, z którego zobaczysz nie tylko panoramę Florencji, ale także zyskasz możliwość przyjrzenia się bliżej monumentalnej kopule katedry. Bilety także można dostać na stronie podanej powyżej.
Palazzo Vecchio – budynek od powstania w XIII wieku do czasów obecnych pełni funkcje administracyjne. Sale, które przez setki lat były świadkami rozkwitu Florencji, wielu intryg i politycznych potyczek, można obecnie zwiedzać przy okazji podziwiana eksponatów tamtejszego muzeum. W jego zasobach znajduje się miedzy innymi tajemniczy, XVI wieczny obraz „Madonna z UFO”. Fanom pięknych widoków polecam wejście na 95-metrową wieżę, z której rozpościera się przepiękny widok na miasto. Bilety na wieżę i do muzeum można kupić na stronie cultura.comune.fi.it (są to dwa osobne bilety).
Ponte Vecchio – dawniej zwany Mostem Złotników z racji mnogości występujących tam sklepów jubilerskich. Zanim jednak decyzją księcia Ferdynanda Medyceusza je tam umiejscowiono, swoje towary prezentowali tam garbarze i rzeźnicy. Władzy nie podobało się, że jedna z głównych arterii miasta jest delikatnie mówiąc mało reprezentatywna, stąd postanowienie o takiej zmianie. Ojciec Ferdynanda – Cosimo de Medici wcześniej zlecił nawet stworzenie przejścia przez most biegnącego ponad głowami zwykłych ludzi, którym mogli poruszać się członkowie dynastii medycejskiej, aby bezpiecznie pokonywać drogę z Palazzo Vecchio do Palazzo Pitti. Póki co, tajemniczy korytarz nie jest dostępny dla zwiedzających, ale można podziwiać go z zewnątrz – to jasnożółty fragment mostu pokryty dachówką i wsparty filarami. Ponte Vecchio jako jedyny przetrwał II wojnę światową, co czyni go najstarszym mostem we Florencji.
Piazzale Michangelo – najlepszy, darmowy widok na panoramę Florencji. Niemal o każdej porze dnia zastaniesz tam sporo osób. Jeżeli masz taką możliwość, to przyjdź tam na zachód słońca i zostań do zmroku.
Palazzo Pitti – symbol potęgi rodu Medyceuszy. Obecnie jest udostępniony do zwiedzania wraz z zachwycającymi Ogrodami Boboli. Oprócz apartamentów królewskich znajduje się tam także muzeum, w którym prezentowane są dzieła między innymi Tycjana i Rafaela Santi.
Galleria Uffizi – również w tym wypadku, inicjatorem utworzenia tej budowli był ród Medyceuszy. Pierwotnie miała być to siedziba urzędów administracyjnych i sadowniczych (stąd nazwa „Uffizi” – czyli urzędy), jednak zdecydowano, że będzie to miejsce prezentacji kolekcji dzieł sztuki należącej do rodu Medyceuszy. Obecnie jest to największe
i najsławniejsze florenckie muzeum. W jego zbiorach znajdziecie między innymi dzieła Botticellego, Caravaggia, Rafaela Santi oraz Leonarda da Vinci.
*Od początku listopada do końca lutego zarówno w Galleri Uffizi, jak i w Palazzo Pitti obowiązują niższe ceny biletów normalnych (ulgowe bez zmian – koszt to 2 euro). Kolejny powód, aby wybrać się poza sezonem!
Galleria dell’Academia – stosunkowo niewielkie muzeum z najsłynniejsza rzeźbą Michała Anioła. Dla tych, którzy chcą poobcować ze sztuką, ale woleliby nie spędzać kilku godzin w tłocznej Gallerii Uffizi będzie to świetny wybór. W sezonie kolejki do kas są bardzo długie i żeby kupić bilet trzeba odczekać kilka godzin w kolejce. Aby tego uniknąć radzę przyjść wcześnie (około 7.30), tak by wejść z pierwszą turą zwiedzających. Najłatwiej będzie kupić bilet online, jednak trzeba liczyć się z wyższą ceną (strona dolicza 4 euro do każdego biletu). Osoby w wieku 18-25 lat mają zniżkę niezależnie od tego czy są studentami.
Poza odwiedzaniem najważniejszych atrakcji i zabytków polecam po prostu zgubić się w zaułkach miasta. Mogę zagwarantować, że taki „bezcelowy” spacer sprawi, że natkniesz się na wiele perełek i pięknych widoków.
To miasto ma wiele do zaoferowania jednak, aby najlepiej poczuć jego klimat warto zostać tutaj dłużej. Oczywiście w jeden dzień będziesz w stanie zwiedzić wszystkie najważniejsze punkty Florencji i spróbować lokalnych przysmaków, jednak atmosferę miasta najlepiej czuć spacerując po zmroku i wcześnie rano kiedy nie ma śladu tłumów. Miłej podróży!
Galleria dell’Accademia, foto: Klaudia Żupnik
Florencja nocą, foto: Klaudia Żupnik
Poradnik został stworzony we współpracy z Klaudią Żupnik.
